زهد آن نیست که تو صاحب چیزی نشوی!...

در محضر حضرت آیت‌الله آقامجتبی تهرانی(ره)؛

رُوِیَ عَنْ  رَسُول الله (ص) قال: الزُّهدُ فی الدُّنیا قَصرُالأَمَلِ و شُکرُ کُلِّ نِعمَةٍ و الوَرَعُ عَن کُلِّ ما حَرَّمَ اللهُ [بحارالانوار،ج74،ص163]
 ترجمه روایت: رسول اکرم (ص) فرمود: زهد در دنیا عبارت از این سه چیز است؛ یکی کوتاه کردن آرزوها؛ دیگری سپاس و شکرگزاری نسبت به هر نعمتی که خداوند عنایت کرده است؛ و پرهیز و اجتناب از هر حرامی که خداوند متعال آنها را حرام کرده است.
شرح: زهد به معنای عدم تعلّق و دلبستگی به دنیا می باشد که امری قلبی است. کوتاهی آرزو در مقابل طول امل که نکوهش شده است. کسی که آرزوی دراز دارد دل او می خواهد در دنیا زیاد بماند آن هم برای به دست آوردن دنیای بیشتر. چنین انسانی دستش به گناه آلوده می شود؛ زیرا اقتضای دنیاداری و دنیامداری اینچنین است که حالا حالاها هستم.
درمقابل، کوتاهی آرزو اثرش این است که همیشه در فکر کوچ کردن از این دنیا و رفتن به آخرت جاودانه است؛ آماده مرگ است. ممکن است مال، مقام و اموردنیایی داشته باشد ولی وابسته به آنها نیست و از آنها در راه خداوند استفاده می کند و اگر عمر طولانی بخواهد برای انجام اعمال صالح بیشتری است. هرچه را خداوند به آنها عنایت کرده نعمت می‌دانند؛ چه نعمت های متّصله (اعضا و جوارح و قوا. مثل دست، پا، گوش، زبان و...) و چه نِعَم منفصله (که نعمت های زیادی است که حتی به ذهن انسان هم نمی آید) همه آنهارا در راه رضای خدا مصرف می‌کنند و شکر قلبی و عملی و زبانی بجا می‌آورند.
اما آنهایی که طول آرزو دارند از مرگ می‌ترسند و ممکن است برای همین امور مادی طلب مرگ کنند که چرا کمتر به دست آورده‌اند، ولی آماده مرگ نیستند و زاد و توشه­‌ای تهیه نکرده‌اند. تقوای الهی ترک حرام است ولی ورع  بالاتر از تقوا می باشد. هم ترک حرام و هم ترک شبهات است یعنی آن چیزهایی که حرام بودن آنها برما معلوم نیست. زهد عدم دلبستگی است. یعنی پرهیز از هرچه خداوند نهی کرده و محرماتی که دل می خواهد یا نه؛ اگر دلبسته و خواهان بود، کنارش هم معصیت و گناه می آید و...

* زهد آن نیست که تو صاحب چیزی نشوی ـ زهد آن است که چیزی نشود صاحب تو *