آیاتی از قرآن که از نگاه احادیث و مفسران درباره حضرت نازل شده و یا در ارتباط با ایشان است؛
* خدیجه پاک و برگزیده...
وَإِذْ قَالَتِ الْمَلاَئِکَةُ یَا مَرْیَمُ إِنَّ اللّهَ اصْطَفَاکِ وَ طَهَّرَکِ وَاصْطَفَاکِ عَلَى نِسَاء الْعَالَمِینَ
( سوره آل عمران آیه 42 )
«آن هنگام که ملائکه گفتند: ای مریم خداوند شما را پاک گردانید و برگزید
و نیز بر تمام زنان جهان هستی برتری داد.»
( سوره آل عمران آیه 42 )
«آن هنگام که ملائکه گفتند: ای مریم خداوند شما را پاک گردانید و برگزید
و نیز بر تمام زنان جهان هستی برتری داد.»
مخاطب قرآن در این برتری کمال
و پاکی حضرت مریم(س) می باشد
اما با توجه به اینکه مفسرانی چون قرطبی طبرسی، ابن کثیر و آلوسی بغدادی در ذیل تفسیر این آیه
با استناد به کلامی از رسول الله(ص) که فرمودند:
فُضِّلَتْ خَدِیجَةُ عَلَى نِسَاءِ أُمَّتِی ، کَمَا فُضِّلَتْ مَرْیَمُ عَلَى نِسَاءِ الْعَالَمِینَ
(خدیجه بر زنان امتم برتری یافت همانگونه که مریم بر زنان جهان برتری داشت)
و نیز در کلام دیگری که حضرت علی(ع) فرمودند از رسول الله(ص) شنیدم می فرمودند:
خَیْرُ نِسَائِهَا مَرْیَمُ بِنْتُ عِمْرَانَ ، وَخَیْرُ نِسَائِهَا خَدِیجَةَ بِنْتُ خُوَیْلِدٍ (تفسیر ابن کثیر ج 1 ص 323 )
(بهترین زنان مریم دختر عمران و خدیجه دختر خویلد هستند.)
گویای این واقعیت است که مصداق دیگر این آیه حضرت خدیجه (س) نیز می باشند.
اما با توجه به اینکه مفسرانی چون قرطبی طبرسی، ابن کثیر و آلوسی بغدادی در ذیل تفسیر این آیه
با استناد به کلامی از رسول الله(ص) که فرمودند:
فُضِّلَتْ خَدِیجَةُ عَلَى نِسَاءِ أُمَّتِی ، کَمَا فُضِّلَتْ مَرْیَمُ عَلَى نِسَاءِ الْعَالَمِینَ
(خدیجه بر زنان امتم برتری یافت همانگونه که مریم بر زنان جهان برتری داشت)
و نیز در کلام دیگری که حضرت علی(ع) فرمودند از رسول الله(ص) شنیدم می فرمودند:
خَیْرُ نِسَائِهَا مَرْیَمُ بِنْتُ عِمْرَانَ ، وَخَیْرُ نِسَائِهَا خَدِیجَةَ بِنْتُ خُوَیْلِدٍ (تفسیر ابن کثیر ج 1 ص 323 )
(بهترین زنان مریم دختر عمران و خدیجه دختر خویلد هستند.)
گویای این واقعیت است که مصداق دیگر این آیه حضرت خدیجه (س) نیز می باشند.
بر استواری این ادعا احادیثی است که مفسران در ذیل تفسیر این آیه گزارش کرده اند
و در آنها نام مبارک این بانوی کم نظیر جهان هستی بیان شده است
چنانچه قرطبی می نویسد: ظاهر قرآن و احادیث اقتضا می کند
که حضرت مریم از تمام زنان برتر و پس از آن فاطمه و سپس خدیجه و بعد آسیه باشد.
( تفسیر جامع الاحکام ج 4 ص 59 ) این سخن مفهوم کلامی است که از رسول الله(ص) گزارش شده است.
* * نقش حضرت
خدیجه (س) در بی نیازی رسول الله (ص) از نظر مالی و...
و وجدک عائلاً فأغنی ( سوره ضحی، آیه 8 )
« و تو را فقیر الی الله یافت و سپس بی نیاز کرد. »
در تفسیر فرات کوفی با استناد
به کلامی از ابن عباس خدیجه را عامل غنای رسول
الله دانسته است.
عن ابن
عباس رضی الله عنه: و وجدک ضالا" عن النبوه "فهدی"
الی النبوه "و وجدک عائلا" فأغنی" بخدیجه.
( تفسیر فرات کوفی، حدیث 730 )
( تفسیر فرات کوفی، حدیث 730 )
اگرچه برخی از مفسران (زمخشری
در کشاف ج 4/768 و علامه طباطبائی در المیزان ج
20/311 ) بی نیازی را اقتصادی دانسته اند،
اما کلی بودن آیه و کلام امام رضا (ع) (در تفسیر صافی ج 4/342 و کنز الدقایق ج 14/321) که فرمودند:
"خداوند با مستجاب نمودن دعای حضرت، ایشان را بی نیاز نمودند،"
می توان خدیجه (س) را عاملی بشری انسانی و مادی برای فراهم نمودن بستر بی نیازی معنوی و مادی حضرت دانست.
اما کلی بودن آیه و کلام امام رضا (ع) (در تفسیر صافی ج 4/342 و کنز الدقایق ج 14/321) که فرمودند:
"خداوند با مستجاب نمودن دعای حضرت، ایشان را بی نیاز نمودند،"
می توان خدیجه (س) را عاملی بشری انسانی و مادی برای فراهم نمودن بستر بی نیازی معنوی و مادی حضرت دانست.
و بر استواری این نتیجه کلام قرطبی است در تفسیر این آیه که می نویسد:
شما را بواسطه ی خدیجه رضی الله عنها بی نیاز نمود. (تفسیر الجامع الاحکام ج 20/72)