امام سجاد علیه السلام روایت مى کند که رسول اکرم (ص) فرمود: «هنگامى که پسرم جعفربن محمد...متولد شد، نام او را «صادق» بگذارید چرا که بزودى از نوه هاى او شخصى به نام جعفر، ظهور مى کند و به دروغ ادعاى امامت مى کند، از این رو نام او جعفر کذاب است.(منظور از جعفر کذاب، یکى از فرزندان امام هادى علیه السلام است که به دروغ ادعاى امامت کرد، و با طاغوتیان همکارى مى نمود.)
ابو خالد کابلى مى گوید: «به امام سجاد علیه السلام عرض کردم، امام بعد از شما کیست؟» فرمود پسرم محمد است که علم را مى شکافد، و بعد از او جعفر است که نامش در آسمان، «صادق» میباشد.
عرض کردم: چرا تنها نام او صادق(راستگو) است با اینکه همه شما صادق هستید؟
فرمود: پدرم، از پدرش نقل کرد که رسول خدا(ص) فرمود: «هنگامى که پسرم جعفربن محمد متولد شد، نام او را صادق بگذارید، زیرا نام پنجمین فرزند او (پسر امام هادى علیه السلام) جعفر است، که به دروغ ادعاى امامت مى کند، از این رو در نزد خداوند، به نام جعفر کذاب است...»
بنابراین از آنجا که امام صادق علیه السلام همنام فرزند ناخلف امام هادى، جعفر است، براى اینکه بین این دو نفر بر اثر تشابه اسمى، اشتباهى رخ ندهد، امام ششم به عنوان جعفر صادق، نامیده شد، و این نام را رسول خدا(ص) براى او انتخاب کرد و این انتخاب پیام آور آن است که امام صادق علیه السلام در گفتار و رفتار و همه شیوه هاى زندگى راستگو و درستکار است.
نام اصلى امام صادق علیه السلام «جعفر» است، واژه جعفر معانى متعدد دارد، یکى از آن معانى، نام نهرى است در بهشت، از این رو امام باقر نام او را جعفر نهاد چرا که و جود پربرکت او همچو آب زلال نهر بهشت، حیاتبخش و پر ثمر است.
روزى امام صادق به «ضریس کنانى» فرمود:«چرا پدرت نام تو را ضریس نهاده؟(با اینکه ضریس به معنى گرسنه، یا چاه سنگچین و یا مهره هاى پشت است).
او گفت: «پدرم مرا چنین نامید چنانکه پدرت تو را جعفر نامیده.»
امام صادق فرمود: پدرت از روى نادانى نامت را ضریس نامید، زیرا ضریس نام یکى از پسران ابلیس است، ولى پدر من از روى آگاهى نام مرا جعفر نامید، زیرا جعفر نام نهرى از نهرهاى بهشت است...»
( برگرفته از عروةالوثقی )